Примарна цилијарна дискинезија

Definicija

Примарна цилијарна дискинезија (ПЦД) е ретко, генетско хетерогено, примарно респираторно нарушување кое се карактеризира со хронична болест на горниот и долниот респираторен тракт. Приближно половина од пациентите имаат дефект на латералноста на органот (ситус инверсус тоталис или ситус амбигуус/хетеротаксија).

Пребарување

Pun naziv

Примарна цилијарна дискинезија

Kratki naziv

---

Sinonimi

ПЦД

Orpha broj

244

Kategorija

Podkategorija

Naziv na stranom jeziku

---

Prevalenca

---

Nasleđivanje

Автосомно доминантно или Автосомно рецесивно или Х-поврзано доминантно

Period početka bolesti

---

ICD 10

Q34.8

OMIM

215518  215520  242670  242680  244400  300991  606763  608644  608646  608647  610852  611884  612274  612444  612518  612649  612650  613193  613807  613808  614017  614679  614874  614935  615067  615294  615444  615451  615481  615482  615500  615504  615505  615872  616037  616481  616726  617091  617092  617577

UMLS

---

GARD

4484

MEDDRA

10069713
Tekstualni opis
Погодените лица развиваат знаци на ПЦД при раѓање или во текот на првите неколку месеци од животот. Повеќето новороденчиња родени навреме имаат респираторен дистрес со тахипнеја (акутен респираторен синдром кај новороденчиња) и обично имаат потреба од додатен кислород со денови а некои и со месеци. Вообичаените наоди кај новороденчиња и деца се дневен ринитис и дневна целогодишна кашлица со секрет кои се појавуваат кратко после раѓање, со поврзани повторливи или хронични бактериски инфекции на долните дишни патишта. Хроничниот отитис медија е чест, понекогаш со привремен или траен губиток на слух и оштетен развој на говор. Повеќето пациенти имаат повторливи синусни инфекции. Бронхиектаза се развива во зависност од возраста и е скоро универзален кај возрасни. Ретко се пријавени пектус екскаватум и сколиоза (5-10%), како и искривување на прстите. Скоро сите мажи со ПЦД се неплодни заради неподвижност на сперматозоидите, иако неколку имаат нормална сперматозоидна подвижност. Кај погодени жени пријавена е намалена плодност или историја на ектопични бремености. Ситус инверсус тоталис, извртени како во огледало висцерални органи, е најден кај 40-50% од лицата и е познат како Картагенер тип. Хетеротаксијата (раздор на десните и левите шаблони на нормални асиметрични структури) е присутна кај барем 12%, а подтип имаат структурална конгенитална срцева болест. Пријавено е многу ретко поврзување на Х-поврзана ПЦД со ретинитис пигментоса или интелектуална дефициенција.
Etiologija
Пулмонална болест во ПЦД се поврзува со дефекти во пулмоналните механизми за одбрана заради абнормална цилијарна структура и функција со оштетено мукоцилијарно чистење. Како предизвикувачки пронајдени се мутации кај околу 30 различни гени, кои ги вклучуваат DNAH5 15%-21% од случаите, CCDC39 2-10%, DNAI1 2%-9%, CCDC40 1-8%, DNAH11 6%, DNAAF1 4-5%, LRRC6 3%, DNAI2 2%, и DNAAF2.
Prognoza
bolest_prognoza
Diferencijalna dijagnoza
Главните диференцијални дојагнози се цистична фиброза, синдроми на имунодефициенција, гастроезофагеален рефлукс и Вегенерова Грануломатоза.
Tretman
Редовните клинички прегледи се клучни за да се надгледува статусот на болеста. Се препорачува агресивно лекување за да се подобри чистењето на слузта. Потребна е антибиотска терапија а се препорачува рутинска имунизација. Заболувањето на синуси може да се лекува со назални стероиди и назално испирање. За полипите може да е потребно хируршко лекување. Пациентите со болест на белите дробови во крајна фаза се кандидати за трансплантација на бели дробови. Аудиолошка проценка, слушни помагала и комуникациска помош треба да се понудат каде што се потребни.
Dijagnostičke metode
Дијагнозата се базира на карактеристичните клинички знаци и методи вклучувајќи трансмисиона електронска микроскопија (ТЕМ) која идентификува специфични цилијарни ултраструктурални дефекти во примероците за биопсија и брза видеомикроскопија за да се оцени брановата форма и фреквенцијата на удар на цилијата. Молекуларното генетско тестирање на предизвикувачките гени може да ја потврди дијагнозата.
Antenatalna dijagnoza
Ако мутациите кои ја предизвикуваат болеста се познати во едно семејство, може да се изведе пренатална дијагноза.
Epidemiologija
ПЦД има проценета инциденца од 1/15,000-1/30,000 живродени, но веројатно е потценета. Преваленцата е тешка за одредување.
Genetsko savetovanje
ПЦД се наследува на автосомен рецесивен начин. Генетското советување треба да им биде обезбедено на погодените семејства. Во ретки извештаи се споменати Х-поврзан или автосомно доминантен начин на наследување.
Terapija
---
Klinička istraživanja
---